لطفا از تمام مطالب دیدن فرمایید.

میزگرد بررسی اعتدال در اقتصاد با حضور دکتر شیخی و دکتر عبدالملکی

گام اول اعتدال اقتصادی پرهیز از ایجاد شوک‌ جدید

مهدی مهرپور

دولت یازدهم شعار اصلی خود را اعتدال قرار داده است. رئیس‌جمهور منتخب می‌گوید که آمده به افراط و تفریط در حوزه‌های مختلف پایان دهد و با کلید اعتدال، کشور را به پیشرفت و ثبات برساند؛ اما مقصود از اعتدال در حوزه اقتصاد چیست؟ آیا اعتدال اقتصادی به معنای استفاده از نمایندگان همه تفکرات رایج اقتصادی از اقتصاددانان لیبرال گرفته تا اقتصاددانان اسلامی در تیم اقتصادی کابینه یازدهم است؟ آیا اعتدال اقتصادی به معنای کنار نهادن تمامی برنامه‌هایی است که دولت احمدی‌نژاد در حوزه اقتصادی کشور اجرا کرده است؟ اینها سؤالاتی است که از دو استاد دانشگاه دکتر عبدالمجید شیخی و دکتر حجت عبدالملکی در یک میزگرد اقتصادی پرسیده‌ایم.

با توجه به روی کار آمدن آقای روحانی با شعار اعتدال، قصد داریم با هدف کمک به دولت آینده و جلوگیری از انحرافات محتمل، به طور ایجابی با این مسئله برخورد کنیم. بنابراین ابتدا به طور مفهومی می‌خواهیم اعتدال را در حوزه اقتصاد تعریف کنیم مبنی بر این که مفهوم اعتدال در اقتصاد به چه معنا است؟ اعتدال اقتصادی چیست؟ چون قصد نداریم که رویکردمان نسبت به دولت آینده، نق زدن باشد، می‌خواهیم با هدف کمک به آن، به طور مصداقی هم بررسی کنیم که در شرایط فعلی در حوزه‌های مختلف اقتصادی کشور آیا اعتدال برقرار است؟ آیا تمام اقدامات دولت احمدی‌نژاد در حوزه اقتصاد، تماماً افراط و تفریط بوده است و باید کنار نهاده شود؟
شیخی: این سؤالی که مطرح شد با مقدمه بسیار خوبی که ارائه شد، حق مطلب را مشخص کرد که ما به صورت ایجابی مسائل اقتصادی را برای دولت آینده روشن کنیم. در هر حال تجربه دو دهه گذشته نشان می‌دهد که کلی‌گویی و استفاده از کلماتی که می‌تواند تعابیر مختلفی داشته باشد، می‌تواند خطرناک هم باشد. مثل آزادی که آن آقا استفاده کرد و می‌گفت آزادی می‌دهم که برای گروه‌ها و اقشار مختلف مردم معناهای متفاوتی داشت. اعتدال هم یکی از این واژه‌ها است که اگر تعریف نشود و توضیح داده نشود می‌تواند بسیار خطرساز باشد. آن چه که از سخنان آقای روحانی برمی‌آید یک برداشت سیاسی از اعتدال است. به نظر می‌آید که آقای روحانی معتقد است در عرصه سیاست، اعتدال به این معنا است که باید هوای حامیان رفسنجانی و حامیان فتنه را داشته باشد که این بسیار خطرناک است. این به معنای حصر کردن حاکمیت و مدیریت، مجدداً و مشترکا و توأمان به دست دو گروهی است که ما سابقه سوئی از آن‌ها سراغ داریم.
اطلاعی هم که داریم این دو جناح به شدت دارند تلاش می‌کنند تا افراد خودشان را به عنوان وزیر و معاون اول رئیس‌جمهور و رده‌های پایین‌تر به آقای روحانی تحمیل کنند. منتها ما فعلاً از سخنان آقای روحانی، برداشتی خلاف این اخبار داریم و طبق گفته وی، قرار نیست عرصه حاکمیت را مجدداً جولانگاه مترفین و اهل نفاق قرار دهد.

از لحاظ مفهومی، اعتدال به چه معنا است؟
شیخی: به طور کلی، اعتدال باید همان معنای عدالت را باید داشته باشد. چون از لحاظ واژگانی، از عدل است و معنا ندارد جز این تفسیر و معنا شود. در عرصه واقعی، با چیدمان اعضای کابینه از سوی آقای روحانی، مشخص خواهد شد که چه خطی را می‌خواهند دنبال کنند.
ما در عرصه اقتصاد در دولت‌های هاشمی، خاتمی و احمدی‌نژاد و حتی در دولت آن شخص فتنه‌گر (موسوی)، طیفی را مشاهده کرده‌ایم که در این 30 سال گذشته دارای یک طرز تفکر اقتصادی واحد بودند. یعنی عمدتاً افرادی از اقتصادخوانان نسل دوم و سوم کشور بودند. در دولت احمدی‌نژاد هم تتمه‌ای از همان افراد و تفکرات،‌ مدیریت دستگاه‌های اقتصادی را به عهده داشتند و یا نسل بعدی آن‌ها یا طرفداران آن تفکر اقتصادی که بیشتر صبغه تفکرات اقتصاد لیبرالیستی داشته‌اند. حقیقت این است که در سیاست‌هایی که اتخاذشده، کمتر صبغه اقتصاد اسلامی را ما دیده‌ایم.

آیا این قشر از اقتصاددانان، هم‌اکنون هم در اطراف آقای روحانی هستند؟