نقدی متفاوت بر تفکرات پدر معنوی کارگزاران سازندگی؛

هاشمی رفسنجانی از منظری دیگر

جواد درویش

  با یک رویکرد جامعه شناسانه معیارهای کلی تصمیم گیری ما درمورد اشخاص که شالوده نقدها و تخریب ها یا تعریف و تمجیدها را هم تشکیل میدهد، در 4 حالت می توان خلاصه کرد:
1-  وقتی شخصیت فرد و منش فردی و اجتماعی او مورد توجه قرار میگیرد.
2- وقتی اطرافیان، شاگردان، خانواده یا مریدان او مورد توجه قرار میگیرند.
3-  وقتی نتایج عملکرد او بطورکلی مورد توجه قرار میگیرد.
4-     وقتی اندیشه و نگاه او که در گفتار و نوشتارش منعکس شده مورد توجه قرار میگیرد.
برای مثال درمورد شخصی مثل دکتر شریعتی به خوبی میتوان هر چهار الگوی فوق را دید که هرکدام توسط جریانی، معیار قضاوت در مورد او قرار گرفته است. عده‌ای در زمان حیات و بعد از حیات شریعتی، او را منتسب به ساواک میدانستند (از جمله دکتر سید حسین نصر) و از این جهت به ایشان نقد وارد میکردند. عده ای به خاطر بعضی از مریدان شریعتی که سر از گروهک فرقان درآوردند، او را نقد میکردند. عده ای عملکرد او در حسینیه ارشاد را نامطلوب دانسته و مثلا خروج شهید مطهری از حسینیه ارشاد را نتیجه سوء مدیریت ایشان میدانند و از این جهت عملکرد شریعتی را مورد نقادی قرار میدهند. و در نهایت عده ای خود کتاب های شریعتی و سخنرانی های او را مورد توجه قرار داده و نقدهای خود را فارغ از شخصیت، اطرافیان و عملکرد به همان حرف یا نوشته محدود میکنند. اما فقط در این حالت اخیر است که می توان کسی را نقد کرد بدون اینکه به شخصیت او لطمه ای وارد شود و همچنین می توان به شخصی در یک جهت نقد داشت ولی از جهات دیگر او را قبول کرد. اتفاقا فقط در این حالت هم هست که می توان برهان قاطع و یقینی ارائه کرد. چراکه ممکن است بدلیل آنکه ما به نیات درونی انسانها دسترسی نداریم، نقدمان با رویکرد نخست ناقص باشد. از سوی دیگر چون عملکرد شاگردان و اطرافیان یک نفر به تمامه معلول نظر او نیست، نقدی که با رویکرد دوم میشود نیز در برخی موارد می توان صحیح نباشد. همچنین ممکن است نتایج عملکرد یک نفر از عوامل متعدد بیرونی تاثیر پذیرفته باشد و از این رو نقد ما با رویکرد سوم نیز ، ربطی به آن شخص نداشته باشد.
اما نکته مهم این است که معمولا بیشتر نقدهای ما از سه الگوی نخست پیروی می کند، بخصوص درمورد رجال سیاسی و بالاخص در ایام انتخابات.. در اینجا سعی ما بر این است که براساس الگوی چهارم که الگوی صحیح، اخلاقی و مورد توصیه قرآن کریم است، درمورد آقای هاشمی رفسنجانی مطالبی نقادانه بیان کنیم. شاید لازم به یادآوری نباشد که درمورد وی استعداد نقادی با سه رویکرد اول بسیار زیاد است. شخصیت فعال و پیچیده او، مستعد نقد با رویکرد اول است. فرزندان و خانواده پرحاشیه اش مستعد نقد با رویکرد دوم است و عملکرد 8 ساله دولت وی و سایر مسئولیت های مهم حکومتی، مستعد نقد با رویکرد سوم است. البته حاصل هیچکدام از این نقدها نمیتواند برهان قاطع و کاملی بر نقص یا خطای فکری و رفتاری او ارائه کند. ولی با رویکرد چهارم میتوان بخشی از نظرات ایشان را گرفت و آن بخش از نگاه و جهان‌بینی وی را مورد نقادی قرار داد. لذا رویکرد ما در نقد آقای هاشمی، در این مطلب همین رویکرد چهارم خواهد بود.

میزگرد بررسی اعتدال در اقتصاد با حضور دکتر شیخی و دکتر عبدالملکی

گام اول اعتدال اقتصادی پرهیز از ایجاد شوک‌ جدید

مهدی مهرپور

دولت یازدهم شعار اصلی خود را اعتدال قرار داده است. رئیس‌جمهور منتخب می‌گوید که آمده به افراط و تفریط در حوزه‌های مختلف پایان دهد و با کلید اعتدال، کشور را به پیشرفت و ثبات برساند؛ اما مقصود از اعتدال در حوزه اقتصاد چیست؟ آیا اعتدال اقتصادی به معنای استفاده از نمایندگان همه تفکرات رایج اقتصادی از اقتصاددانان لیبرال گرفته تا اقتصاددانان اسلامی در تیم اقتصادی کابینه یازدهم است؟ آیا اعتدال اقتصادی به معنای کنار نهادن تمامی برنامه‌هایی است که دولت احمدی‌نژاد در حوزه اقتصادی کشور اجرا کرده است؟ اینها سؤالاتی است که از دو استاد دانشگاه دکتر عبدالمجید شیخی و دکتر حجت عبدالملکی در یک میزگرد اقتصادی پرسیده‌ایم.


 با توجه به روی کار آمدن آقای روحانی با شعار اعتدال، قصد داریم با هدف کمک به دولت آینده و جلوگیری از انحرافات محتمل، به طور ایجابی با این مسئله برخورد کنیم. بنابراین ابتدا به طور مفهومی می‌خواهیم اعتدال را در حوزه اقتصاد تعریف کنیم مبنی بر این که مفهوم اعتدال در اقتصاد به چه معنا است؟ اعتدال اقتصادی  چیست؟ چون قصد نداریم که رویکردمان نسبت به دولت آینده، نق زدن باشد، می‌خواهیم با هدف کمک به آن، به طور مصداقی هم بررسی کنیم که در شرایط فعلی در حوزه‌های مختلف اقتصادی کشور آیا اعتدال برقرار است؟ آیا تمام اقدامات دولت احمدی‌نژاد در حوزه اقتصاد، تماماً افراط و تفریط بوده است و باید کنار نهاده شود؟
شیخی: این سؤالی که مطرح شد با مقدمه بسیار خوبی که ارائه شد، حق مطلب را مشخص کرد که ما به صورت ایجابی مسائل اقتصادی را برای دولت آینده روشن کنیم. در هر حال تجربه دو دهه گذشته نشان می‌دهد که کلی‌گویی و استفاده از کلماتی که می‌تواند تعابیر مختلفی داشته باشد، می‌تواند خطرناک هم باشد. مثل آزادی که آن آقا استفاده کرد و می‌گفت آزادی می‌دهم که برای گروه‌ها و اقشار مختلف مردم معناهای متفاوتی داشت. اعتدال هم یکی از این واژه‌ها است که اگر تعریف نشود و توضیح داده نشود می‌تواند بسیار خطرساز باشد.  آن چه که از سخنان آقای روحانی برمی‌آید یک برداشت سیاسی از اعتدال است. به نظر می‌آید که آقای روحانی معتقد است در عرصه سیاست، اعتدال به این معنا است که باید هوای حامیان رفسنجانی و حامیان فتنه را داشته باشد که این بسیار خطرناک است. این به معنای حصر کردن حاکمیت و مدیریت، مجدداً و مشترکا و توأمان به دست دو گروهی است که ما سابقه سوئی از آن‌ها سراغ داریم.
اطلاعی هم که داریم این دو جناح به شدت دارند تلاش می‌کنند تا افراد خودشان را به عنوان وزیر و معاون اول رئیس‌جمهور و رده‌های پایین‌تر به آقای روحانی تحمیل کنند. منتها ما فعلاً از سخنان آقای روحانی، برداشتی خلاف این اخبار داریم و طبق گفته وی، قرار نیست عرصه حاکمیت را مجدداً جولانگاه مترفین و اهل نفاق قرار دهد.

 از لحاظ مفهومی، اعتدال به چه معنا است؟
شیخی: به طور کلی، اعتدال باید همان معنای عدالت را باید داشته باشد. چون از لحاظ واژگانی، از عدل است و معنا ندارد جز این تفسیر و معنا شود. در عرصه واقعی، با چیدمان اعضای کابینه از سوی آقای روحانی، مشخص خواهد شد که چه خطی را می‌خواهند دنبال کنند.
ما در عرصه اقتصاد در دولت‌های هاشمی، خاتمی و احمدی‌نژاد و حتی در دولت آن شخص فتنه‌گر (موسوی)، طیفی را مشاهده کرده‌ایم که در این 30 سال گذشته دارای یک طرز تفکر اقتصادی واحد بودند. یعنی عمدتاً افرادی از اقتصادخوانان نسل دوم و سوم کشور بودند. در دولت احمدی‌نژاد هم تتمه‌ای از همان افراد و تفکرات،‌ مدیریت دستگاه‌های اقتصادی را به عهده داشتند و یا نسل بعدی آن‌ها یا طرفداران آن تفکر اقتصادی که بیشتر صبغه تفکرات اقتصاد لیبرالیستی داشته‌اند. حقیقت این است که در سیاست‌هایی که اتخاذشده، کمتر صبغه اقتصاد اسلامی را ما دیده‌ایم.

 آیا این قشر از اقتصاددانان، هم‌اکنون هم در اطراف آقای روحانی هستند؟

  فرمایشات مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز 28 بهمن امسال، حاوی نکات مهم و درس هایی برای همگان بود که توجه و یادآوری آن و تذکر مکرر برای به فراموشی نسپردن آنها، از وظایفی است که همه ی یاران و دلسوزان انقلاب باید به آن اهتمام کرده و دنبال کنند. در اینجا با تاکید بر لزوم بازخوانی دقیق این سخنان مهم،به برخی از این درس ها اشاره می کنیم:

1- برای چندمین بار، جایگاه رفیع و نعمت بزرگ ولایت فقیه در جهت حل اختلافات و بیان قاطع سخن آخر و برخورد با مسئولان خاطی، بر همگان روشن شد و نقش این نهاد عظیم و عمود خیمه ی نظام در مواقع حساس و خطیر، بیش از پیش ، تبیین گردید.

2-از منظر ولایت،  استکبار ستیزی و اصل مبارزه با آمریکا و فریب نخوردن از سخنان و ژست های فریبنده ی سران آمریکا و تاکتیک های مقطعی سران استکبار، بعنوان یک اصل مهم باید مورد توجه مسئولان کشور قرار گیرد.

3- رهبر معظم انقلاب در آستانه ی انتخابات مهم ریاست جمهوری آینده، شعارها و ژست های بی مبنای برخی از کاندیداهای احتمالی آینده و سوء استفاده در جهت وعده و وعید برای ایجاد رابطه با آمریکا را خنثی و باطل کردند.

4- با این سخنان قاطع و صریح ولایت، نسبت به مسئولان، بخصوص رئیس جمهور ، سخن افرادی که رهبر معظم انقلاب را محصوردر مصلحت اندیشی ها و محدودیت ها و سخنان پنهانی و درگوشی و یا تفویض ماموریت از سوی ایشان برای سخنرانی و افشاگری علیه دولت به فلان فرد و جریان می دانستند، باطل شد و مشخص گردید که رهبر عزیز انقلاب، هیچگاه در چنبره ی مصلحت اندیشی و محدودیت و .... محصور نیستند و شخصا سخن لازم را در وقت لازم با اقتدار بر زبان می آورند.

5- 29 بهمن همچنین ثابت کرد که رهبر عزیز انقلاب، همچون سلف بزرگوارش(امام راحل(ره)) بر سر اصول انقلاب با هیچکس تعارف ندارد و حمایت ایشان از افراد و حتی نزدیکترین و بالاترین مسئولان کشور، منوط به پایبندی آنان به مسیر صحیح شرعی و قانونی است و در صورت تخطی سایرین نیز، قاطع ترین برخوردها منتظر آنان خواهد بود.

6- نوع انتقاد از مسئولان نیز نشان داد که مقام معظم رهبری، ظرفیت لازم برای پذیرش انتقاد و سعه ی صدر کافی برای رفع اشکالات را در مسئولین مخاطب خود لحاظ کرده و به آن قائل بوده اند . به لطف خدا واکنش و اعلام تبعیت فوری مسئولان نیز ، بر درستی این ظرفیت، صحه گذارد.

و من الناس من يقول آمنا بالله فاذا اوذی فی الله جعل فتنه الناس کعذاب الله و لئن جاء نصر من ربک ليقولن انا کنا معکم اوليس الله باعلم بما فی صدورالعالمين

برخی از مردم می گویند: به خدا ایمان آورده ایم و چون در راه خدا آزاری ببینند، آزار خلق را همچون عذاب خدا می شمارند! و هرگاه از جانب پروردگار تو نصرتی رسد،     می گویند: ما هم با شما بودیم!.آیا خدا به آن چه در دل های عالمیان است، داناتر نیست؟

                            سوره عنکبوت/ آیه 10

مسئولان، برادرانه مشکلات را حل کنند...

اکیدا از مقامات رسمی خواستارم تا به کمک یکدیگر مشکلات کشور را حل نمایند و برادرانه با یکدیگر همکاری نمایند.

مواظب باشيد مسئولان از طبقه مرفه نباشند...

اگر ملت می خواهد که این پیروزی تا آخر برسد و به منتهای پیروزی- که آمال همه است- برسد، باید مواظب آن هایی که دولت را تشکیل می دهند، آن که رئیس جمهور است،آن که مجلسی هست، در مجلس هست، همه ی این ها را توجه بکنند که مبادا یک وقتی از طبقه ی متوسط به بالا، و به اصطلاح خودشان مرفه، به آن طبقه برسد.

رابطه با آمريکا، رابطه ی مظلوم با ظالم...

روابط ما با آمریکا روابط یک مظلوم با یک ظالم است، روابط یک غارت شده با یک غارتگر است...ما با آمریکا روابط ایجاد نخواهیم کرد مگر این که آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد.

روحانيت مواظب باشند...

اگر خدای نخواسته مردم ببینند که آقایان وضع خودشان را تغییر داده اند، عمارت درست کرده اند و رفت و آمدهایشان مناسب شان روحانیت نیست و آن چیزی را که نسبت به روحانیت در دلشان بوده است از دست بدهند، از دست دادن آن همان و از بین رفتن اسلام و جمهوری اسلامی،همان!

فرمایشات مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز 28 بهمن امسال، حاوی نکات مهم و درس هایی برای همگان بود که توجه و یادآوری آن و تذکر مکرر برای به فراموشی نسپردن آنها، از وظایفی است که همه ی یاران و دلسوزان انقلاب باید به آن اهتمام کرده و دنبال کنند. در اینجا با تاکید بر لزوم بازخوانی دقیق این سخنان مهم،به برخی از این درس ها اشاره می کنیم:

1- برای چندمین بار، جایگاه رفیع و نعمت بزرگ ولایت فقیه در جهت حل اختلافات و بیان قاطع سخن آخر و برخورد با مسئولان خاطی، بر همگان روشن شد و نقش این نهاد عظیم و عمود خیمه ی نظام در مواقع حساس و خطیر، بیش از پیش ، تبیین گردید.

2-از منظر ولایت،  استکبار ستیزی و اصل مبارزه با آمریکا و فریب نخوردن از سخنان و ژست های فریبنده ی سران آمریکا و تاکتیک های مقطعی سران استکبار، بعنوان یک اصل مهم باید مورد توجه مسئولان کشور قرار گیرد.

3- رهبر معظم انقلاب در آستانه ی انتخابات مهم ریاست جمهوری آینده، شعارها و ژست های بی مبنای برخی از کاندیداهای احتمالی آینده و سوء استفاده در جهت وعده و وعید برای ایجاد رابطه با آمریکا را خنثی و باطل کردند.

4- با این سخنان قاطع و صریح ولایت، نسبت به مسئولان، بخصوص رئیس جمهور ، سخن افرادی که رهبر معظم انقلاب را محصوردر مصلحت اندیشی ها و محدودیت ها و سخنان پنهانی و درگوشی و یا تفویض ماموریت از سوی ایشان برای سخنرانی و افشاگری علیه دولت به فلان فرد و جریان می دانستند، باطل شد و مشخص گردید که رهبر عزیز انقلاب، هیچگاه در چنبره ی مصلحت اندیشی و محدودیت و .... محصور نیستند و شخصا سخن لازم را در وقت لازم با اقتدار بر زبان می آورند.

5- 29 بهمن همچنین ثابت کرد که رهبر عزیز انقلاب، همچون سلف بزرگوارش(امام راحل(ره)) بر سر اصول انقلاب با هیچکس تعارف ندارد و حمایت ایشان از افراد و حتی نزدیکترین و بالاترین مسئولان کشور، منوط به پایبندی آنان به مسیر صحیح شرعی و قانونی است و در صورت تخطی سایرین نیز، قاطع ترین برخوردها منتظر آنان خواهد بود.

6- نوع انتقاد از مسئولان نیز نشان داد که مقام معظم رهبری، ظرفیت لازم برای پذیرش انتقاد و سعه ی صدر کافی برای رفع اشکالات را در مسئولین مخاطب خود لحاظ کرده و به آن قائل بوده اند . به لطف خدا واکنش و اعلام تبعیت فوری مسئولان نیز ، بر درستی این ظرفیت، صحه گذارد.

7- درس دیگر این روز، تاکید چندباره ی ولایت بر عدم بیان سخن و یا ادعایی است که هنوز به اثبات نرسیده است و برای چندمین بار تاکید شد که این روش غیرقانونی در نظام اسلامی و نیز انتشار شایعات و اسناد غیر معتبر، هرگز راهی برای احقاق حق و دفاع از نظام، نبوده و نخواهد بود. پس تا چیزی در مجرای قانونی خود به اثبات نرسیده است، بیان آن، خلاف شرع و قانون است.

خطاب به سران فتنه و مدعیان انتخابات آزاد و تطهیر کنندگان آنها

که این روزها با فراغ بال مشغول فعالیتند

ما چــون شما شهید فروشی نمی کنیم

فـریاد را اسیر خــموشی نمــی کنیم

با محتسب که ساغر ما را شکسته است

همجوشی و مذاکـــره نوشی نمی کنیم

آزاده ایــم و نان سیـاست نمی خوریم

در حزب باد، خـانه به دوشی نمی کنیم

اهریمنــانه لاف سروشـــی نمی زنیم

آهنگرانه، مـــــار به دوشی نمی کنیم

مــــا آرمان میــــثم خرمافروش را

هرگز فدای زهـــدفـروشی نمی کنیم

یا بوسه بر انالـــحق حــلاج می زنیم

یا ادعــای مـــار به دوشی نمی کنیم

میراث ما ز عشق رجزهای سرخ ماست

ما چون شما شهــید فروشی نمی کنیم

آثار مهدی باوری و مهدی یاوری در خانواده

 

نویسنده: مهدی نیلی پور



 

اعتقاد و باور به امام زمان (ع) و معرفت و محبت ایشان از نظر فردی، خانوادگی و اجتماعی دارای تأثیرات مثبت فراوانی است که شناخت این آثار موجب افزایش دلبستگی و تشویق بیشتر در جهت تقویت مبانی ولائی انسان در محیط خانواده و روابط خانوادگی و تربیت فرزندان خواهد شد. برخی از فوائد مهدی محوری در خانواده عبارت است از:

1. وجود حامی معنوی

زندگی بهاری با یاد مهدی (ع)

 

نویسنده: مهدی نیلی پور



 

از جمله القاب امام عصر (ع) ربیع الأنام (بهار مردمان ) و نَضره الأیّام (سرسبزی دوران) است. با تفکر و اندیشه در این القاب زیبای حضرت، می توان به چند مشخصه ی یک خانواده مهدوی دست یافت:
 

سوره نور، خانواده و مهدویت

 

نویسنده: مهدی نیلی پور



 

سوره نور، سوره ای است که مباحث آن عمدتاً پیرامون اخلاق و احکام خانواده و مقابله با ساختار شکنان خانواده می باشد. دقت در مفاهیم الفاظ این سوره، پرده از برخی از اسرار و زیبائیهای ارتباط تنگاتنگ این سوره با مباحث خانواده و سپس ارتباط مباحث خانواده با موضوع مهدویت بر می دارد.
1. در آیه نخستین این سوره می خوانیم:
(سُورَةٌ أَنْزَلْنَاهَا وَ فَرَضْنَاهَا وَ أَنْزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ‌.) (1)
« این سوره، سوره ای است که آن را فرو فرستادیم و (دستوراتش را) واجب ساختیم و در آن آیاتی روشن نازل کردیم تا شاید متذکر شوید.»
توضیح: تنها سوره ای از قرآن کریم که ابتدای آن لفظ «سوره» وارد شده این سوره است. کلمه سوره از ماده «سور» به معنای دیوار دور شهر و قلعه که آن را جدا می کند، می باشد و چون مباحث این سوره مربوط به خانواده است و خانه محل زندگی یک خانواده با دیواری جدا شده و حریم آن مشخص می گردد، در آیه اولش واژه «سوره» آمده است.
از طرفی در زبان عرب، به دستبند نیز که مایه ی زیبایی و آراستگی است، «سِوار» گفته می شود و از آنجا که وجود خانواده، سبب زینت یک جامعه و قوام آن می شود، این سوره با واژه ی «سوره» شروع می شود و بیانگر این مطلب است که: « جامعه ی زیبا، جامعه ای است که در آن نظام خانواده مقدس شمرده شده و افراد آن خانواده دار و تربیت یافته باشند.»
2. خداوند در قرآن تنها این سوره را واجب شمرده (فَرَضناها) - هر چند اطاعت از همه ی دستورات قرآن واجب است - و این به خاطر آن است که اهمیت دادن به قوانین خانواده و حفظ حریم آن بسیار لازم و ضروری می باشد.
و چون واژه ی «فرض» به معنای ثابت است، اشاره به این مطلب دارد که رعایت محتوای این سوره سبب استواری، استحکام بخشی و ثبات انسان و جامعه می گردد.